Ik harr dat Glück, dat „live“ to beleven, dat Kunzeert „As Gotteshusen brannt hebben“ vun de ostfreessche Folkband Laway un Hans-Hermann Briese in de Kark in Bämsen. Wenn ik nu düsse Liveopnohm anhören do in en stille Stuuv un mook de Ogen dicht, bün ik foorts wedder in de Kark un heur de indrucksvull Musik un Texten un spraken Wöör as dunntomol. Un ik besinn mi op de besünner Stimmung, op den langen Applaus achteran un dat wi all opstahn sünd, jüst as harr jeedeen spöört, dat mutt ween. Wi weern all verbunnen, verbunnen mit de Geschicht dör dat, wat wi heurt harrn. Wöör geev dat eerstmol nich.
Dat Programm wörr 2013 tohoopstellt in’n Rahmen vun dat Projekt „Reise ins jüdische Ostfriesland“ to’n Besinnen op de Progromnacht an’n 9. November 1938 un besteiht ut de „Kantate Mauthausen“ un den „Zyklus Israel“. De jöödsche Schriever Iakovos Kambanellis weer in dat düütsche Konzentrationslager Mauthausen in Österriek inhafteert un hett överleevt. Doröver hett he 1965 en Gedichtzyklus schreven, to den Mikis Theodorakis de Musik komponeert hett. Gerd Brandt vun Laway hett dat in oostfreessch Platt bröcht.
In dat „Hoogeleed“ geiht dat üm en Leevde, de nich ween dörv. De Deern warrt no en KZ deporteert. Dat warrt afwesseln sungen vun „Ehr“ un „Em“ no en Melodie, de di lang in’n Kopp blifft. „Antonis“ beschrifft den Wiener Graben, dat is de Steenbruch, de to dat KZ Mauthausen tohöör un in den de Häftlinge sik to Dode schinnen müssen.
Den Gedichtzyklus „Israel“ schreev Hans-Herrmann Briese 1989 no en Reis no Israel un kreeg dorvör 1990 den Freudenthal-Pries. Dat sünd jümmer blots wenig Wöör in en Reeg, ümso mehr Gewicht hett jeedeen. Gerd Brandt hett dorto Leders ut Israel un de jöödsche Musik stellt, meist all mit plattdüütsche Texten. Dorünner is ok dat bekannte Leed „Donna Donna“ vun dat Kalv, dat bunnen op’n Wogen no’n Slachter föhrt warrt, wieldes de Swulk mit ehr Flögels free is. Keen dat heurt, warrt dat wiss kennen un tominnst mitsummen. Een Stück vertellt vun Ilse Koch, „De Hex vun Buchenwald“. Bedropen mookt ok de Text „Maydanek“ vun Hans-Hermann Briese över een Besöök vun de poolsche Kz-Gedenksteed. Een Leed, dat ik al poormol op Kunzeerten vun Laway heurt heff un dat mi jümmers wedder neeg geiht, is dat Stück över de Gedenksteed för de in’n Holocaust ümkomen Kinner in Yad Vashem: „Dusende van lüttje Steerns“. Op’t Enn to heurt wi dat „Hevenu schalom alechem“ – Wi wünscht Freden för all. Dorno geiht dat üm de Schuld, de een vundoog noch föhlt, un ennt mit dat jöödsche Gebeet Kaddish.
Dat is keen CD, de een blangenbi heuren schull. Dor muttst di op inloten, dat dat Tosomenspill vun Musik un Texten di driggt un du de Botschaft spören kannst. De Texten sünd in en lütt Heft bi de CD afdruckt, op Platt un översett op Hoochdüütsch. De plattdüütsche Version kann een goot bi’t Heuren mitlesen. Laway un Hans-Hermann Briese hebbt mit düt Programm un düsse CD dorto bidragen, dat nich vergeten warrt, wat nich vergeten warrn dröff.
Laway un Hans-Hermann Briese: As Gotteshusen brannt hebben, ARTyCHOKE, Kirchstraße 3a, 26452 Neustadtgödens
Heft Artikel von: Kücklich, Petra