Zum Inhalt springen

Quickborn Vereinigung - Logo Quickborn

Vereinigung für niederdeutsche Sprache und Literatur e. V.

  • De Lüüd vun’n Quickborn
  • Geschicht vun den Quickborn
  • Quickborn-Böker
  • Quickborn-Pries
  • Ehrenliddmaten
  • Bökerie
  • Rezensionen CD
  • Rezensionen Böker
  • Rezensionen Theoter
  • Veranstaltungen
  • Wo een noch kieken kann
  • Narichten an den Quickborn
  • Liddmaat warrn
  • Satzung
  • Impressum

Allens in mien Kopp

Nee, ick bün keen Stührwoldt-Fan, nich würklich, liekers segg ick jo: Koopt jo dat Book, leggt dat op joon Nachtdisch, leest dat, jeden Abend en Stremel. Ick bün seker: Ji warrt glücklicher, ji lehrt veel dorto, nee, nich över dat, wat de Schoolmesters jo verkloort; ji lehrt wat dorto över dat würkliche Leven. Ji begriept, woans en Buer an sien Bueree hangt, an de Deerten, an Land un Lüüd. Ji lehrt en Schriever kennen, de von sien Fründinnen schrifft, nee, he prahlt nich mit sien Froonsgeschichten, he vertellt, wo dat ween is un dat sick de Geföhlen ännert, sünnerlich in de jungen Johrn un he vertellt, woans em dat gahn is, as he de Dodesanzeig von sien erste Fründin Britta leest: »… wat för een Platz se in mien Hart noch harr, heff ick nu erst markt, as ik in de Köök stünn un ween«.

He beschrifft mit en beten Koppschüdden de Allüren von sien Öllern un ook, dat he mit de Johren sien Öllern jümmer ähnlicher warrt. He vertellt, dat sien Öllern em un sienen Broder all Freeheiten laten harrn un wo glücklich se weern, as he sick entslaten harr, Buer to lehrn un den Hoff to övernehmen – meist jüst so glücklich as he later, as sien Söhn em vertell, he wull Buer warrn un den Hoff övernehmen.

Formal besteiht dat Book ut lütte Afsnitte von en halve Sied oder villicht ook mal annerthalv Sieden, de jümmer mit de Wöer »IK ENTSINN MI« anfangt. He haalt rut, wat »Allens in mien Kopp« is, nich in de exakte Chronologie, man as dat so kümmt – vertellt, dat sien Mudder (sien Vadder un Broder sünd al doot) em röppt, he schull ehrn »Anropantbeworter« (!!) löschen: »Ik stünn vör de lütte Maschien un blarr un kunn dat nich löschen. Ik harr dat Geföhl, ik wörr mien Broder löschen.«

Ick kunn noch veel von dat Book optellen. Man kööp di dat; lees dat sülfst; du warrst dor veel finnen, wat di to Harten geiht un dien Leven rieker maakt.

Liekers, op een Saak mutt ick noch kamen. Stührwohlts Unbekümmertheit in’n Ümgang mit de plattdüütsche Spraak is mi af un an op de Nerven gahn. He geiht dor sülfst op in: »ik heff nie seggt, dat ik en echten Plattdütschen bün. Ümmer heff ik de Wohrheit seggt: dat mien Öllern platt snackt hebbt, mit all de Lüüd, överall, blots mit uns Kinner nich.«  Kloor, dat is de Tragödie von uns Spraak. Man kann een von’n Schriever nich verwachten, dat he wat tolehrt; dat he sick um sien Spraak kümmert? Stührwoldt vertellt in dit Book von enen pensioneerten Schoolmester, de em en ganz Book dörkorrigeert harr (jümmer disse penschieterigen Schoolmesters!!). Stührwoldt seggt dorto: »Mien Meenung is anners. Ik will de Veelfalt. Deswegen heet dat bi mi Kirch un nich Kark un Woch un nich Week. Denn dat is mien Platt« (S.87).

Wo he recht, hett he recht. Jeedeen kann dat Platt snacken, dat he lehrt hett. Man dat schull Platt ween. Stührwoldt schrifft: wie veele 14 (statt: wo veel); hin 14 (statt: hen); schwimmen 16 (statt: swömmren), klingeln 17 (statt: pingeln); machmol 21 (statt: männichmal); ik pazifistischen Eiferer 21 (statt: ik in mienen pazifistischen Iever); as Erwassene 23 (statt: as grote Lüüd); Schmieröl 24(statt: Smeeröl); dat Klaus nu ehren Fründ weer 31(statt: ehr Fründ), in Kreis 35 (statt: in’n Krink); miene Leevlingssprüche 36(statt: miene leevsten Snacks); Loch 37 (statt: Lock), zittern 38 (statt: bevern), Fass 40 (statt: Fatt), vör allem, wenn 41 (den Dativ gifft’ nich mehr; villicht: sünnerlich, wenn …); müss mien … erweitern 41 (statt: vergröttern); machmol 42 (statt: af un an; faken; männichmal); se kunn dat nich erdregen 48 (statt: se kunn dat nich af; nich utholen); dat mookt doch ehren Söhn 51 (statt: ehr …); Schloss 54 (statt: Slott) kreeg Vadder de Eifersucht 54 (statt: Ieversucht); wohl 56 (statt: woll); wie 60 (statt: wo osder woans); schwimmen 64 (statt: swömmen); sputen 65 (statt: beielen / tomaken); ob 65 (statt: of).

Ick kunn so wieder dör dat Book gahn, man dat warrt langwielig. Düütlich warrt, wo Stührwoldt an hangt: an Fro un Kinner, an de Deerten op’n Hoff, an Land un Lüüd, man gottsleider nich an de Spraak. Wenn he an de Spraak (oder Sprook) hüng, wöör he sick dormit befaten oder – wenn he dor denn keen Tied to hett – wöör he jichtenseen Kunnigen dat Manuskript dörlesen laten. Dor wöör sick woll een finnen – un wenn’t en Schoolmester is.

Matthias Stührwoldt: Allens in mien Kopp, Hamborg 2018 (Quickborn-Verlag), 104 Sieden, ISBN 978-3-87651-451-2)

Heft Artikel von: Bullerdiek, Bolko

Beitrags-Navigation

Paul un Emma un ehr Frünnen
Oma ehr Schötteldook

Quickborn durchsuchen

Zeitschrift für plattdeutsche Sprache und Literatur

  • Jahrgang 112: 2022
  • Jahrgang 111: 2021
  • Jahrgang 110: 2020
  • Jahrgang 109: 2019
  • Jahrgang 108: 2018
  • Jahrgang 107: 2017
  • Jahrgang 106: 2016
  • Jahrgang 105: 2015
  • Jahrgang 104: 2014
  • Jahrgang 103: 2013
  • Jahrgang 102: 2012
  • Jahrgang 101: 2011
  • Jahrgang 100: 2010
  • Jahrgang 99: 2009
  • Jahrgang 98: 2008
  • Jahrgang 97: 2007
  • Jahrgang 96: 2006
  • Jahrgang 95: 2005
  • Jahrgang 94: 2004
  • Jahrgang 93: 2003
  • Jahrgang 92: 2002
  • Jahrgang 91: 2001
  • Jahrgang 90: 2000
  • Jahrgang 89: 1999
  • Jahrgang 87: 1997
  • Jahrgang 86: 1996
  • Jahrgang 85: 1995
  • Jahrgang 84: 1994
  • Jahrgang 83: 1993
  • Jahrgang 82: 1992
  • Jahrgang 81: 1991
  • Jahrgang 80: 1990
  • Jahrgang 79: 1989
  • Jahrgang 78: 1988
  • Jahrgang 77: 1987
  • Jahrgang 76: 1986
  • Jahrgang 75: 1985
  • Jahrgang 74: 1984
  • Jahrgang 73: 1983
  • Jahrgang 72: 1982
  • Jahrgang 71: 1981
  • Jahrgang 70: 1980
  • Jahrgang 69: 1979
  • Jahrgang 68: 1978
  • Jahrgang 67: 1977
  • Jahrgang 66: 1976
  • Jahrgang 65: 1975
  • Jahrgang 64: 1974
  • Jahrgang 63: 1973
  • Jahrgang 62: 1972
  • Jahrgang 61: 1971
  • Jahrgang 60: 1970
  • Jahrgang 59: 1969
  • Jahrgang 58: 1968
  • Jahrgang 57: 1967
  • Jahrgang 56: 1966
  • Jahrgang 55: 1965
  • Jahrgang 54: 1964
  • Jahrgang 53: 1963
  • Jahrgang 52: 1962
  • Jahrgang 51: 1961
  • Jahrgang 50: 1960
  • Jahrgang 49: 1959/60
  • Jahrgang 48: 1957/58
  • Jahrgang 47: 1956/57
  • Jahrgang 46: 1955/56
  • Jahrgang 45 - 1953/55
  • Jahrgang 44/45: 1953/55
  • Jahrgang 36: 1943/44
  • Jahrgang 35: 1941/42
  • Jahrgang 34: 1940/41
  • Jahrgang 33: 1939/40
  • Jahrgang 32: 1938/39
  • Jahrgang 31: 1937/38
  • Jahrgang 30: 1936/37
  • Jahrgang 29: 1935/36
  • Jahrgang 28: 1934/35
  • Jahrgang 27: 1933/34
  • Jahrgang 26: 1932/33
  • Jahrgang 25: 1931/32
  • Jahrgang 24: 1930/31
  • Jahrgang 23: 1929/30
  • Jahrgang 22: 1928/29
  • Jahrgang 21: 1927/28
  • Jahrgang 20: 1926/27
  • Jahrgang 19: 1925/26
  • Jahrgang 18: 1924/25
  • Jahrgang 17: 1923/24
  • Jahrgang 16: 1922/23
  • Jahrgang 15: 1921/22
  • Jahrgang 14: 1920/21
  • Jahrgang 13: 1919/20
  • Jahrgang 12: 1918/19
  • Jahrgang 11: 1917/18
  • Jahrgang 10: 1916/17
  • Jahrgang 9: 1915/16
  • Jahrgang 8: 1914/15
  • Jahrgang 7: 1913/14
  • Jahrgang 6: 1912/13
  • Jahrgang 5: 1911/12
  • Jahrgang 4: 1910/11
  • Jahrgang 3: 1909/10
  • Jahrgang 2: 1908/09
  • Jahrgang 1: 1907/08
Ermöglicht durch WordPress