Nee, ick bün keen Stührwoldt-Fan, nich würklich, liekers segg ick jo: Koopt jo dat Book, leggt dat op joon Nachtdisch, leest dat, jeden Abend en Stremel. Ick bün seker: Ji warrt glücklicher, ji lehrt veel dorto, nee, nich över dat, wat de Schoolmesters jo verkloort; ji lehrt wat dorto över dat würkliche Leven. Ji begriept, woans en Buer an sien Bueree hangt, an de Deerten, an Land un Lüüd. Ji lehrt en Schriever kennen, de von sien Fründinnen schrifft, nee, he prahlt nich mit sien Froonsgeschichten, he vertellt, wo dat ween is un dat sick de Geföhlen ännert, sünnerlich in de jungen Johrn un he vertellt, woans em dat gahn is, as he de Dodesanzeig von sien erste Fründin Britta leest: »… wat för een Platz se in mien Hart noch harr, heff ick nu erst markt, as ik in de Köök stünn un ween«.
He beschrifft mit en beten Koppschüdden de Allüren von sien Öllern un ook, dat he mit de Johren sien Öllern jümmer ähnlicher warrt. He vertellt, dat sien Öllern em un sienen Broder all Freeheiten laten harrn un wo glücklich se weern, as he sick entslaten harr, Buer to lehrn un den Hoff to övernehmen – meist jüst so glücklich as he later, as sien Söhn em vertell, he wull Buer warrn un den Hoff övernehmen.
Formal besteiht dat Book ut lütte Afsnitte von en halve Sied oder villicht ook mal annerthalv Sieden, de jümmer mit de Wöer »IK ENTSINN MI« anfangt. He haalt rut, wat »Allens in mien Kopp« is, nich in de exakte Chronologie, man as dat so kümmt – vertellt, dat sien Mudder (sien Vadder un Broder sünd al doot) em röppt, he schull ehrn »Anropantbeworter« (!!) löschen: »Ik stünn vör de lütte Maschien un blarr un kunn dat nich löschen. Ik harr dat Geföhl, ik wörr mien Broder löschen.«
Ick kunn noch veel von dat Book optellen. Man kööp di dat; lees dat sülfst; du warrst dor veel finnen, wat di to Harten geiht un dien Leven rieker maakt.
Liekers, op een Saak mutt ick noch kamen. Stührwohlts Unbekümmertheit in’n Ümgang mit de plattdüütsche Spraak is mi af un an op de Nerven gahn. He geiht dor sülfst op in: »ik heff nie seggt, dat ik en echten Plattdütschen bün. Ümmer heff ik de Wohrheit seggt: dat mien Öllern platt snackt hebbt, mit all de Lüüd, överall, blots mit uns Kinner nich.« Kloor, dat is de Tragödie von uns Spraak. Man kann een von’n Schriever nich verwachten, dat he wat tolehrt; dat he sick um sien Spraak kümmert? Stührwoldt vertellt in dit Book von enen pensioneerten Schoolmester, de em en ganz Book dörkorrigeert harr (jümmer disse penschieterigen Schoolmesters!!). Stührwoldt seggt dorto: »Mien Meenung is anners. Ik will de Veelfalt. Deswegen heet dat bi mi Kirch un nich Kark un Woch un nich Week. Denn dat is mien Platt« (S.87).
Wo he recht, hett he recht. Jeedeen kann dat Platt snacken, dat he lehrt hett. Man dat schull Platt ween. Stührwoldt schrifft: wie veele 14 (statt: wo veel); hin 14 (statt: hen); schwimmen 16 (statt: swömmren), klingeln 17 (statt: pingeln); machmol 21 (statt: männichmal); ik pazifistischen Eiferer 21 (statt: ik in mienen pazifistischen Iever); as Erwassene 23 (statt: as grote Lüüd); Schmieröl 24(statt: Smeeröl); dat Klaus nu ehren Fründ weer 31(statt: ehr Fründ), in Kreis 35 (statt: in’n Krink); miene Leevlingssprüche 36(statt: miene leevsten Snacks); Loch 37 (statt: Lock), zittern 38 (statt: bevern), Fass 40 (statt: Fatt), vör allem, wenn 41 (den Dativ gifft’ nich mehr; villicht: sünnerlich, wenn …); müss mien … erweitern 41 (statt: vergröttern); machmol 42 (statt: af un an; faken; männichmal); se kunn dat nich erdregen 48 (statt: se kunn dat nich af; nich utholen); dat mookt doch ehren Söhn 51 (statt: ehr …); Schloss 54 (statt: Slott) kreeg Vadder de Eifersucht 54 (statt: Ieversucht); wohl 56 (statt: woll); wie 60 (statt: wo osder woans); schwimmen 64 (statt: swömmen); sputen 65 (statt: beielen / tomaken); ob 65 (statt: of).
Ick kunn so wieder dör dat Book gahn, man dat warrt langwielig. Düütlich warrt, wo Stührwoldt an hangt: an Fro un Kinner, an de Deerten op’n Hoff, an Land un Lüüd, man gottsleider nich an de Spraak. Wenn he an de Spraak (oder Sprook) hüng, wöör he sick dormit befaten oder – wenn he dor denn keen Tied to hett – wöör he jichtenseen Kunnigen dat Manuskript dörlesen laten. Dor wöör sick woll een finnen – un wenn’t en Schoolmester is.
Matthias Stührwoldt: Allens in mien Kopp, Hamborg 2018 (Quickborn-Verlag), 104 Sieden, ISBN 978-3-87651-451-2)
Heft Artikel von: Bullerdiek, Bolko