Kloor, de Anspruch is groot: dat Lehrbook – as wenn dat anners nix geev. Man ganz Unrecht hebbt se nich. So’n Lehrbook gifft dat bloß eenmal. Dr Hartmut Arbatzat gifft siet vele Johrn Plattdüütschünnerricht in Volkshochscholen. Bi disse Arbeit hett sick dit Book entwickelt. Christiane Ehlers un Reinhard Goltz von dat Nedderdüütsche Institut in Bremen hebbt dat redaktionell överarbeidt. De Beopdraagte von de Bunnesregeern för Kultur un Medien hett dor Geld to stüert. Dorüm is dat en Prachtbook worrn un liekers noch to betahlen.

Natürlich is dat nich so ganz eenfach, dat Lehrbook för Platt to schrieven. Wenn du in Husum oder Harmsdörp Platt ünnerrichten deist, denn hest du dat Platt in’n Kopp, wat dor snackt warrt. Man wenn du en Book schriffst, denn schall dat mööglichst överall passen. Is dat möglich?

Ick mutt seggen: Se hebbt de Quadratur von dissen Krink meist henkregen. Kloor, de Ostfresen warrt dormit nich so ganz glücklich – ook de West- oder Ostfalen nich. Man för de mehrsten is dat passlich. Un dor kummt dat op an.

Dat Book hett teihn Kapitel, de hier „Stremel“ heet. Jeed Stremel hett en Thema. Dor geiht dat ton Bispill um „Gröten – Vörstellen – Tallen“, um „Fröhstück – Kledaasch – Tiet“ (Harr man nich „Tied“ schrieven schullt, wegen doch jeeds Kind in de Grundschool lehrt, dat man „verlängern“ schall, um den letzten Bookstaven to finnen, also so as „Tieden“? Ick bün bang, de seggt denn ok „Tieten“), um „Inköpen – Kaken – Eten un Drinken“ usw. In jeeds von disse Kapitel kaamt ook Aspekte von de Grammatik to Spraak. Jümmer gifft dat blangen de Übungen ook en Leed ton Singen un en Stremel to lesen.

De Lesetexte sünd jümmer ut „Ebbe un Hehn“ von Birgit Lemmermann. De erste Gedanke: Harrn se nich lever von verscheden Autoren Texte afdrucken kunnt? Harrn se nich de Brede von uns Literatur düütlich maken kunnt? Kloor, dat harrn se. Man wenn du doröver nadenkst lücht dat in, wat se hier maakt hebbt. Nich bloß dorüm, dat „Ebbe un Hehn“ en wunnerschöön Book is. Ook dorüm, dat de Lesers dat eenfacher hebbt: Se mööt sick nich bi jeden Text op anner Platt-Varianten inlaten, op anner Themen un Minschen; se kennt Thadde un sien snaaksche Ma – un ick bün seker: Von Lektion to Lektion warrt se de beiden lever hebben un sick op den neegsten Stremel freien.

In jeed Kapitel warrt ook jümmer wat verkloort: över de plattdüütsche Utspraak; över dat Schrieven; en lütt beten över de Spraakgeschicht (harr villicht en beten mehr ween kunnt); över plattdüütsche Böker; över de Spraakverwandtschaften mit Ingelsch, Franzöösch, Nedderlannsch, Schwedisch; över regionale Spraakvarianten; över plattdüütsch Theater; över de Fraag, wat dat mit Platt bargdaal geiht; över plattdüütsche Leder un Ledermaker; över Plattdüütsch morgen.

In jeed Kapitel gifft dat ook en Leed. Dat sünd eenfach to singen; de Gitarrengriffe meist licht to griepen. Dor schull sick woll een finnen, de sien Gitarr to den Plattdüütschkurs mitbringt.

Also, wat is von dat Book to holen? Veel. Sehr veel. Ook wenn ick dormit noch nich arbeidt heff, dücht mi, dit Book is för Volkshochschoolkurse en wunnerbor Grundlaag is. Un natürlich ook för Lüüd, de för sick alleen de Spraak lehrn wüllt.

Sehr knapp afhannelt sünd de unregelmäßigen Verben. De staht översichtlich op Sied 30 (in dit Book schrievt se „Siet“). Man ick hööp, dat de Kursleiter de jümmer wedder öövt – ook, wenn he in dat Book al veel wieder is. Anners hebbt wi noch mehr Lüüd, de Platt verstaht, man nich snackt. Denn bi’t Snacken sünd de unregelmäßigen Verben de Stolpersteen.

Gifft anners wat to bekritteln? Statt „to Drinken“ harr ick „to drinken“ (24) schreven un op de Sied 130 steiht baben in den Kassen in de Rubrik „hooch“ de Satz „In den Bunnsdag hebbt se över de Gesetzen afstimmt“. Man dat warrt woll all verstahn, dat dat keen Hoochdüütsch sind.

Also: Dat is en wunnerbor Lehrwark. Ick hööp, dat veel Lüüd dormit Platt lehrt; dat sick veel Plattdüütsche mit dit Book troot, Plattdüütschkurse antobeden.

Hartmut Arbatzat, Platt – dat Lehrbook, Ein Sprachkurs für Erwachsene, herausgegeben vom Institut für Niederdeutsche Sprache (Redaktion: Christiane Ehlers und Reinhard Goltz), Quickborn-Verlag, Hamburg 2016, ISBN 978-3-87651-431-4.

Heft Artikel von: Bullerdiek, Bolko