Dat gifft nich veel Schrieverslüüd, de ehr tweehunnertste Geburtsdag so fiert warrt as de von Klaus Groth. De Landdag in Kiel harr en Fierstünn, de Groth-Sellschop in Heid is dat ganze Johr ut de Fieree nich rutkamen un ok uns Vereen, de sik na dat wichtigste Book von Klaus Groth, den Quickborn, nöömt hett, hett in all veer Heften dit Johr en Bild von Klaus Groth op sien Titelsieden un binnen en Afdeel mit Texten von oder över Groth.

Dit Book nöömt sik »Klaus Groth und das 21. Jahrhundert«. Över Klaus Groth lett sick seker veel schrieven. Man dat 21. Johrhunnert? Dat is jo noch bannig jung. Aver villicht maakt se jo in achtig Johr en revideerte Oplaag, över de sick miene Urenkel freit.

In dit Book sünd Texten von Schrieverslüüd ut uns Tied. Wat geiht de dör den Kopp, wenn se Groth-Texten leest?

Von de teihn Schrievers sünd en Reeg ok Arno-Schmidt-Lesers. Schmidt un Klaus Groth draapt sik an enen Punkt: in Tellingstedt. För Klaus Groth liggt dor sien Jungsparadies:

Dat weer mien Jungesparadies –

dar wank ik hin in Snee un Is,

Dar dröm ik hin, den Stock in Hand.

In Summer dær dat gröne Land.

 

As gung’t int Glück, sung’t deran;

Wat trock dat grote Holt mi an,

Dat stille Feld, de brune Heid,

De Dörper, an den Weg verstreut.

 

Un endli winken Torn un Hüs‘

Mi dütli rin int Paradies,

Bi Ohm un Meddersch, Vettern, Möm –

En Węk lank nix as Glück to dröm.   (…)

 

In Arno Schmidts Roman »Die Schule der Atheisten« draapt sik  in Tellingstedt Amerikaner un Chinesen. De Amerikaner hebbt den drütten Weltkrieg as Matriarchat överleevt, de Chinesen as Patriarchat. De Gegend um Tellingstedt schall as Reservat de Levenswies von dat ole Leven in Europa museal bewohren. Schmidt hett den Roman 197o/71 schreven, man de Geschicht speelt in dat Johr 2014. Kloor, dat sick 2014 Arno-Schmidt-Lesers in Tellingstedt drapen hebbt – jüst so as dit Johr de Klaus-Groth-Frünnen. Un en Reeg sünd Groth- un Schmidt-Frünnen.

Bi een von disse Frünnen, Dirk-Uwe Becker, draapt sick de beiden – Groth un Schmidt – in dat Johr 2044: »Wat den een sien Jungsparadies, is den annern sien School vun de Havaristen«, denkt ein hoch aufgeschossener hagerer Kerl mit weißem Haar und Kinnbart … »Wo blifft de Keerl denn blots af? …« »Hoppla!  [Ho=blabla …] Bin auch schon da [+dort=und ichweißnichwo] …« Ein etwas gedrungen wirkender Mann tritt aus dem Nebelschleier eines Gebüsches …

So hett de Leser in disse Geschicht beid blangenanner, Klaus Groth op Platt un den groden Geheimtip ut Bargfeld bi Celle in verschmidtste Schrievwies. Man för dit »denk[un/d]würdige Gespräch zwei[Fehl-Los]er Literaten auf dem Gipf[hupf] Dithmarscher Erbau[m]ung … bruukt de Leser en beten Gedüür. Man dat lohnt sick.

Nich blots in disse Geschicht draapt wi Klaus Groth höchstsülfst. In de Geschicht »Weltsprache Platt« dükert Groth in de Redaktion von de DLZ op, de Dithmarscher Landeszeitung, un de Redakteur Hartwig warrt sik mit em enig, se wüllt dorför strieden, dat Platt en Weltspraak warrt. Mit Tranen in de Ogen seggt Groth an’t Enn: »Dat will ik di seggen – du büst wohrhaftig Groth-oordig, mien Jung!«

In »Kein Paradies für alte Männer« lett ok Heiko Thomsen Klaus Groth wedder opstahn. »Als der Zug morgens in Heide ankam, war Klaus Groth schon dar.« So beginnt he sienen Bericht över de Wannerung von Heid na Tellingstedt to Groth sienen tweehunnertsten Geburtsdag. Kloor, Groth is al dor; is jümmer dor – tominnst in Heid. Man se seht em nich, nehmt gor nich wohr, dat he nich mit jem Schridd holen kann un in sien Gedanken achterna löppt. Klaus Groth freit sick, dat he fiert warrt, freit sick, dat he nu würklich GROTH is, de sik so faken in sien Leven as Klaas Kleen föhlt hett, as Klaus Langelütje.

»Als die Wandergruppe am Nachmittag desselben Tages in Tellingstedt ankam, war Klaas Kleen schon da … Er war jünger geworden. Die Wanderer machten ein paar Fotos … und wunderten sich später, dass der Junge auf den Bildern in farbiges Licht gehüllt war und ihnen die Zunge herausstreckte.«  Wat för enen schönen letzten Satz!

Schön is de Geschicht von Ellen Balsewitsch-Oldach över de erste Leev un de Rull, de dat Plattdüütsche un Groths Gedicht Keen Graff is so breet dorbi speelt, so schöön, dat dat meist nich to glöven is.

Sehr poetisch ok de Geschicht von Heidrun Biallowons. Dor marscheert Mette mit fasten Schridd von Heid na Tellingstedt, hinnert den Jäger doran, dat he op Lütt Matten schütt; bringt dorbi den Jäger in Levensgefohr; lett sik von den Voss verdummdüveln un den Haas verraden. Kloor, dat se an’t Enn weent un de Leser gruvelt.

Heidi Bols-Blum schrifft – Moin lieber Klaus – twee Breven an Klaus Groth. De Post warrt Probleme hebben, em aftolevern. Man Lesen, wat en Schrieversche dör den Kopp geiht, wat se Klaus Groth geern schrieven wöör, dat maakt Freid.

Ulrich Borchers schrifft in »Die große Welt«, woans een Mann, de in de Welt rum- un to Geld kamen is, sien Fro toleev trüchgeiht na Dithmarschen. He kann Platt snacken, man he mach nich. Liekers geiht he mit in de Musikkneipe, ofschonst he lever in de Elvharmonie Kunzerte besöcht harr, höört, woans de Sängersche »Mien Jehann« singt un seggt oplest mit Tranen in de Ogen: »Ik glööv, ik bün ankamen«.

Ik will hier nich över all Geschichten wat schrieven. Man allerbest hett mi gefullen, wat Sted Telling in »Von dieser Reise sprach man in Kiel« schreev. In den ersten Afsnitt sünd wi in de School un beleevt gymnasialpatriotische Dressur in dat negenteihnte Johrhunnert. Dat neegste Kapitel vertellt över Klaus Groth un sien Fro an de Riviera un de Leser wunnert sik, dat Klaus Groth twoors en beröhmten Dichter weer, sien Fro aver op em daalkeken un em wat minnachtig behannelt hett (Wat is al en plattdüütschen Dichter gegen Geld un grootbörgerliche Bildung?).

In dat neegste Kapitel beleevt wi wedder de Grothjungs, de Friedrich Gerstäcker sien Book »Die Regulatoren von Arkansas« leest un naspeelt. An’t Enn sünd Klaus un Doris Groth wedder trüch na en half Johr op Reisen.

Leve Lesers, ik kann jo blots den Raat geven: Besorgt jo dat Book. Ji lehrt dat een oder anner över Klaus Groth; ji finnt womöglich en Togang to Arno Schmidt. Man op jeden Fall lehrt ji junge Autoren kennen, de ehr Freid an Klaus Groth un sien Spraak hebbt. Un doröver köönt wi uns von Quickborn freien.

Textfabrique51 (Hg.), KLAUS GROTH und das 21. Jahrhundert. Autorinnen und Autoren von heute zum 200. Geburtstag des Dichters,Meldorf: elbaol verlag hamburg 2019.118 Seiten. ISBN 978-3-939771-76-0

Heft Artikel von: Bullerdiek, Bolko